Eurostat: AB ülkelerinin atıkları en çok Türkiye'ye gidiyor

AB İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, Avrupa'dan yapılan atık ihracatının en büyük alıcısı Türkiye; 

Greenpeace: "Avrupa'nın en büyük plastik atık çöplüğü olmaya devam ediyoruz"

BBC News'tan Yusuf Özkan’ın, Eurostat verilerine dayanan 21 Nisan 2021 tarihli haberine göre, AB ülkelerinden yapılan atık ihracatı 2004 yılından bu yana yüzde 75 arttı. Yıllık 32,7 milyon tonu bulan atık ihracatının 13,7 milyon tonunun Türkiye'ye gittiği, Avrupa'dan Türkiye'ye yapılan atık ihracatının, son 20 yılda yaklaşık 3 kat arttığı belirtiliyor. Avrupa'dan gönderilen atıkların yarıdan fazlası, demir ve çelik gibi metal atıklardan oluşuyor. AB ülkelerinden ihraç edilen yıllık 17,5 milyon ton metal atığın, yaklaşık 12 milyonunu Türkiye alıyor.

AB atıklarının en fazla gönderildiği diğer ülkeler ise, yıllık 3 milyon tona yakın atık ile Hindistan, 1,8 milyon ton ile İngiltere, 1,6 milyon ton ile İsviçre, 1,5 milyon ton ile Norveç, 1,4'er milyon ton ile Endonezya ve Pakistan olarak sıralanıyor.

AB ülkelerinden ihraç edilen 6 milyon ton kağıt atığın yüzde 15'i de yine Türkiye tarafından alınıyor.

Avrupa tarafından ihraç edilen plastik atıkların önemli bir kısmının da Türkiye tarafından alındığının belirtildiği haberde Hollanda ve Belçika'daki limanlardan gönderilen plastik atıkların gittikleri ülkelerde yeterince takip edilemediğine de dikkat çekiliyor. Hollanda hükümeti, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu AB dışındaki ülkelere gönderilen plastik atıklarla ilgili bir inceleme başlatmıştı.

Birleşmiş Milletler İstatistik Ofisi (Comtrade) verilerine göre, Belçika'nın Anvers limanından her yıl 500 bin ton plastik atık, Türkiye ve Asya ülkelerine gönderiliyor.

Belçika'nın Almanya, Japonya ve ABD'den sonra dünyanın en büyük dördüncü plastik atık ihracatçısı olduğu biliniyor. Bunun en önemli nedenlerinden biri, ihracatın yapıldığı Anvers limanında yeterince kontrol yapılmaması olduğu belirtiliyor.

"Temiz plastik" ihracatı konusunda herhangi bir kısıtlama yok ancak bu kapsamda çok sayıda zararlı plastik atık da yasa dışı olarak yurtdışına gönderiliyor. Belçikalı gümrük yetkilileri, personel azlığı yüzünden, Türkiye ve diğer ülkelere giden atık dolu konteynerlerin yeterince kontrol edilemediğini söylüyor.

Avrupa makamlarına göre Türkiye, Batı Avrupa atıkları için en önemli depolama alanı. Bu nedenle bazı geri dönüşüm tesislerinde şüpheli iş gücü ve çevre mevzuatına aykırı işlem iddiaları zaman zaman gündeme geliyor. Belçika'da endüstriyel atıkları izleyen Valipac adlı kuruluş, bu konudaki iddialar üzerine Türkiye'de bir inceleme yaptı. Ancak mevzuata aykırı bir durum saptanamadığını açıkladı. Batı medyası ise özellikle Adana ve çevresinde çok sayıda Avrupa kaynaklı atığı görmenin mümkün olduğunu belirtiyor.

Buna karşılık, Türk makamları Avrupa'dan ithal edilen plastik atıklar konusunda yeterli denetimin mevcut olduğunu söylüyor. Zararlı plastik atık ihracatı ile ilgili iddialar konusunda bir süre önce BBC Türkçe'ye bilgi veren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kaynakları, atık ithalat kotasının yüzde 50 azaltıldığını ve bu konudaki denetimlerin sıkılaştırıldığını söylemişti. İthal edilen atığın Türkiye'deki geri dönüşüm kapasitesinin altında olduğunu söyleyen kaynaklar tarafından, "karışık" kodlu atık ithalatı yasağı ile sadece geri dönüştürülebilir maddelerin ithalatına izin verildiği vurgulanmış, ek olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın, yakın gelecekte yurtdışından atık ithalatını tamamen sona erdirmeyi hedeflediği belirtilmişti.

Greenpeace Adana’daki çöp sahalarını inceledi

Ayrıca, BBC News’tan Kathryn Snowdon’un verdiği 17 Mayıs 2021 tarihli haberde, çevre örgütü Greenpeace tarafından yayımlanan yeni bir rapora göre, geçen yıl İngiltere'deki plastik atıkların yaklaşık yüzde 40'ının Türkiye'ye ihraç edildiği ve yasa dışı yollarla toplanıp yakıldığı belirtiliyor.

Raporda İngiltere'nin 2020 yılında Türkiye'ye ihraç ettiği plastik atıkların 210 bin ton civarında olduğu söylenirken araştırmacılar, atıkların Türkiye'de geri dönüştürülmek yerine, bir kısmının yollara, tarlalara ve su kaynaklarına atıldığını ve buralarda yakıldığını tespit etti.

Araştırmacılar rapor için Adana'daki 10 çöp sahasını inceledi ve İngiltere'de faaliyet gösteren Tesco, Asda, Co-op, Aldi, Sainsbury's, Lidl ve Marks & Spencer gibi süpermarketlere ait plastik poşetler ve yine bu şirketlerin ürünlerini buldu. Rapora göre Akdeniz kıyılarında da, İngiliz markası tuvalet kağıdı ambalajları da dahil olmak üzere, sahil boyunca İngiltere'den ithal edilmiş plastik bulundu.

Atıkların bir yıldan daha eski olamayacağının bir göstergesi olarak çöp sahalarında İngiltere'de yapılmış bir koronavirüs antikor testi de bulundu. Raporda Türkiye'nin Avrupa'nın en büyük plastik atık çöp ithalatçısı olabileceği yönünde uyarılarda bulunuldu.

Rapor Türkiye'nin 2016 yılında İngiltere'den 12 bin tonluk plastik atık ithal ettiğini aktarırken, 2020 yılına gelindiğinde bu miktarın 18 kat artarak, İngiltere'nin toplam plastik atığının yüzde 40'ına denk düştüğünü gösterdi.

Avrupa Birliği (AB) üye ülkeleri de geçtiğimiz yıl 2016'ya kıyasla Türkiye'ye 20 kat daha fazla plastik atık gönderdi. Türkiye merkezli Greenpeace Akdeniz'in biyoçeşitlilik projesi sorumlusu Nihan Temiz, Avrupa'dan Türkiye'ye her gün 241 kamyon dolusu plastik atık geldiğini söyledi ve "Bu bizi mahvediyor" dedi. Temiz şöyle devam etti:

"Verilerden ve sahadan görebildiğimiz kadarıyla, Avrupa'nın en büyük plastik atık çöplüğü olmaya devam ediyoruz."

 

Eurostat: AB ülkelerinin atıkları en çok Türkiye'ye gidiyor - BBC News Türkçe

Greenpeace: İngiltere'deki plastik atıkların yaklaşık yüzde 40'ı Türkiye'ye ihraç edildi ve yasa dışı yollarla toplanıp yakıldı - BBC News Türkçe

Foto: https://recyclinginside.com/plastic-recycling/

 

                                                                                                                                   Mayıs 2021