Plastik boru sektörü 2016 yılında yüzde 5 büyüdü.

Plastik boru için 2016 yılı çeşitli iç ve dış nedenlerle durgun geçti. Sektör hammaddede yüzde 85 dışa bağımlı. Düşük katma değerli ürün ihracatı, sektörde katma değeri yüksek ürünlere yönelmeyi zorunlu kılıyor.

Tüm ekonomik ve siyasi sorunlara rağmen plastik menşeili tesisat boruları içme suyu şebekeleri dahil, doğalgaz şebekelerinden kanalizasyon sistemlerine, tarımsal sulamadan ısıtma sistemlerine kadar pek çok alanda uygulanıyor oluşu, altyapı yatırımları ve inşaat sektöründeki gelişmeler boru sektöründe üretim artışını da beraberinde getiriyor. Dolayısıyla Plastik boru üretimi 890 bin tondan 935 bin tona yükseldi. Bununla birlikte plastik tesisat malzemelerinde özellikle batı ülkelerinde gerçekleştirilen çalışmalar onucunda yeni ürünler piyasaya sürülmektedir. Bu yeni ürünlerin kullanım alanlarını çelik tesisat malzemeleri aleyhine genişlettiği görülmektedir.

2017 de plastik boru üretim hedefi 990 bin ton

Türkiye’de de kullanım alanları genişleyen ve farklılaşan plastik borular sadece içme suyu şebekelerinde değil doğalgaz şebekelerinden kanalizasyon sistemlerine , tarımsal sulamadan ısıtma sistemlerine kadar pek çok alanda uygulanıyor. Atık su , drenaj, doğalgaz dağıtım şebekelerinin yenilenmesi  ve inşaat sektöründeki gelişmeler boru tüketimini ve dolayısıyla üretimini arttırıyor. Ancak 2016 yılının özel şartları nedeniyle beklentilerin altında bir grafik çizen sektör, AB ile yaşanan soğukluk, Ortadoğu’daki savaş hali ve iç siyasi gündemde yaşanan gerginliklerle birlikte 2017 yılında iç ve dış pazarda mevcut durumu korumaya odaklandı. Sektörde faaliyet gösteren firmaların ihracat pazarlarındaki yoğun çalışmalarına ve rekabetçi fiyat politikalarına rağmen bölge ülkelerindeki siyasi istikrarsızlıklar ve özellikle Avrupa’daki ekonomik durgunluk ile güney komşulardaki iç savaş durumu nedeniyle ihracat performansı 2016 yılında istenen düzeye ulaşamadı.

Dövize bağlı hammadde kullanımı fiyatları artırıyor

Sektörde dikkat çeken diğer bir gündem maddesi ise fiyatlar. 2016’da önemli sorunlarla karşı karşıya gelen sektörde, özellikle dövize bağlı hammadde kullanımı yoğun olduğu için kurdaki  hızlı yükseliş fiyatları fazlasıyla dengesizleştiriyor.

Öte yandan plastik boru ve profillerde gelişen teknolojiyle ilerleme kaydediyor. Bu ürünler, ulaşılan ileri teknoloji, ve ürün çeşitliliği, enerji verimliliği sağlamaları, dayanıklılıkları ve taşımada sağladıkları kolaylık sebebiyle pek çok alanda tercih ediliyor. Plastik borunun daha hafif olmasını sağlıyor. Ayrıca iç içe geçirilebilen boruların nakliyesi de oldukça avantajlı oluyor. Bu özellikler sayesinde plastik borular, farklı hammaddelerden üretilenlerin yerini hızla alıyor. Uzmanlar, plastik boruların sorunsuz ürünlerden biri olduğu için enerji projeleri de dahil bir çok projede tercih edilebildiğine dikkat çekiyor. Öte yandan faydalı ömürlerinin sonunda geri kazanılıyor.  PAGEV’den alınan bilgilere göre plastik boru imal eden ve çoğu KOBİ düzeyinde 388 firma sektörde faaliyet gösteriyor. Bugün itibariyle sektörde 104 firma pissu su borusu , 121 firma temiz su borusu , 49 firma elektrik boruları,16 firma spiral boru, altı firma basınca dayanıklı boru, 6 firma kimyasal taşıma için boru ve 81 firma da bağlantı parçaları üretiyor.

Plastik boruda üretim hedefi 990 bin ton

Türkiye’de plastik boru kapasitesi 1,1 milyon ton ve bu kapasitenin yüzde 60’ını yumuşak , yüzde 40’nı da sert borular oluşturuyor. Firmalar 2015 yılında yüzde 81 kapasite kullanımı ile 890 bin tonluk plastik boru üretti. Aynı dönemde plastik boru ihracatı miktarda 283 bin ton değerde ise 718 milyon dolara ulaştı.(2,5 dolar/kg).Buna karşın 24 bin ton plastik boru ithalatı yapan sektörde yurt içi plastik boru tüketimi ise 631 bin ton oldu.2016 yılının ilk 10 ayında ise 729 bin ton üretim,21 bin ton ithalat, 177 bin ton ihracat ve 748 bin ton yurt içi satış gerçekleştiren sektörde, 2016 yılı sonunda ise üretimin 935 bin tonu bulduğu tahmin ediliyor. Yine yıl sonu tahmini 212 bin tonluk  ihracata ulaşıldı.2017 yılında ise plastik boru üretiminin 990 bin ton, ihracatın 223 bin ton, ithalatın 26 bin ton ve yurtiçi tüketiminin de 793 bin ton olması bekleniyor.

Türkiye’nin plastik boru ihracatı ve ithalatı(bin ton)

*Kaynak: PAGEV

125 ülkeye plastik boru  ihracat yapan sektörün en çok ihracat yaptığı ülkeler arasında Irak, Rusya, Türkmenistan, Bulgaristan ve Azerbaycan yer alıyor. 2015 yılında küresel pazarda plastik boru dış ticaret hacmi 44 milyar dolar oldu. Globalde plastik boru ihracatının yüzde 44’ü 10 ülke tarafından gerçekleştiriliyor. Almanya toplam ihracattan yüzde 16, ABD ise toplam ithalattan yüzde 9 pay alıyor. Almanya, ABD, Çin, İtalya ve Çek Cumhuriyeti globalde plastik boru ihracatında ilk beşe giren ülkeler oldu. Diğer taraftan, ABD, Almanya, Meksika, Fransa ve Çin ithalatta önde gelen ülküler arasında bulunuyor. Türkiye, plastik boru ihracatında ilk 10 ülke arasında yer alıyor. Global ihracat pastasından yüzde 3,2 pay alan Türkiye’nin plastik boru ithalatı payı ise yüzde 0,9 oldu.

Katma değeri yüksek ürünler ile rekabet avantajı sağlanabilir

Üretim kapasitesi yüksek olan sektör, teknolojik gelişmelere bağlı olarak değişiyor ve gelişiyor. Bu durumda rekabet avantajını artırmak için katma değerli ve yüksek teknolojili ürünlere yatırım yapılması gerekliliğine dikkat çeken sektör temsilcileri, rekabette en önemli unsurun farklılık olduğu bilinciyle Ar-Ge ve tasarıma yatırım yapılması halinde rekabet avantajı sağlanabileceğini belirtiyor. Globalde tüm ülkelerin kullan-dönüştür-tekrar kullan anlayışını benimsediğini ileten uzmanlar, Türkiye gibi yılda 25,8 milyon ton atığa sahip bir ülkede bu bilincin artırılması gerektiğine işaret ediyor.

Ayrıca hammadde bakımından yüzde 85 oranında ithalata bağımlı olması sektörün gelişimini engelleyen unsurlar arasında yer alıyor.

Yine enerjide yatırım eksikliği, bürokratik ve hukuki süreçlerde yaşanan zorluklar, vergi ve ek yüklerde sektörün rekabet gücünü zayıflatan diğer unsurlar olarak öne çıkıyor.

nisan,2017,derleme