Coğrafi avantajını kullanan Türkiye küreselden aldığı payı artırmaya çalışıyor
“Avrupa’da geçen yıl en fazla LNG ithal eden ikinci ülke ise 7,8 milyon tonla Türkiye. Raporda Türkiye’deki talep artışının ısınma ihtiyacından kaynaklandığı belirtildi.”
Fosil yakıtlara dayalı endüstrileşme, rezervlerin sona yaklaşması ve çevre sorunları nedeniyle alarm veriyor. Alternatif enerji kaynaklarının gelişimi henüz tamamlanmadığından dünyada gaz yakıt sektörüne talep giderek artıyor. Bu bağlamda gaz yakıt sektöründeki yatırımlarıyla öne çıkan Türkiye, coğrafi konumunun getirdiği avantajla yaptığı stratejik hamleler sayesinde giderek artan talepten pay almaya çalışıyor.
Petrol ve doğal gaz rezervlerinin dörtte üçüne sahip bölge ülkeleriyle, Avrupa’daki tüketici pazarları arasında jeostratejik bir konuma sahip olan Türkiye’nin bu ayrıcalıklı köprü konumu enerji güvenliği bağlamında fırsatlar salıyor. Bu kapsamda Türkiye, bölgesel enerji stratejisini geliştirirken, gerek doğu-batı ve gerekse kuzey- güney enerji koridorları üzerindeki konumunun güçlendirilmesini göz önünde bulunduruyor. Doğalgazda hala inşası süren TANAP ve Türk akım projeleri rekabetçi bir enerji piyasası oluşturarak, sadece Türkiye’nin avantajını değil aynı zamanda Avrupa için de fırsata dönüşmesini sağlıyor. ‘Enerjinin İpek Yolu’ olarak bilinen ve Azeri gazını Avrupa’ya ulaştıran TANAP projesi, Türkiye’nin enerjide transit üs olma alanındaki işbirliklerinin başında geliyor. TANAP ile Hazar gazı ilk kez Avrupa’ya ulaşıyor.
2023 hedefi bölgenin en büyük depolama kapasitesine ulaşmak
Hem Türkiye’nin elektrik üretimindeki ağırlığı hem de sön dönemde yaşananlar göz önüne alındığında özellikle doğalgaz tüketiminin arttığı görülüyor.2016 yılında 46,3 milyar metreküp üzerinde olan rakamın 2017 yılında yüzde 16 artışla 53,8 milyar metreküp olarak gerçekleştiği belirtiliyor. 2018 için EPDK tarafından ilan edilen tüketim tahmini ise 54,5 milyar metreküp. Doğalgazda günlük sisteme giriş kapasitesi mevcuttaki yaklaşık 220 milyon metreküpten 250 milyon metreküpe çıkacak olan Türkiye’de bu şekilde kışın talebin 280 milyon metreküpe yükseldiği soğuk günlerde doğalgaz arz yetersizliği yaşanmaması hedefleniyor. Ayrıca ikinci FSRU, yani yüzen LNG tesisinin de devreye alınması planlanıyor. Türkiye, 2023 itibariyle 11 milyar metre küplük doğalgaz depolama kapasitesine ulaşarak bu anlamda bölgedeki en büyük potansiyele sahip ülkelerden biri olmayı hedefliyor.
Avrasya ekonomisinde Türkiye’nin coğrafik önemi artıyor
Projeler bunlarla sınırlı değil. Rus doğalgazını Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak olan Türk akım Doğal Gaz Boru Hattı projesinin ilk aşaması tamamlandı. Globalde en büyük inşaat gemisi olan Pioneering Spirit tarafından döşenen Türk Akım Doğalgaz Boru Hattı’nın derin sulardaki boru hatlarından biri Türkiye piyasasının ihtiyacını karşılarken, diğeri Türkiye-Avrupa sınırına uzanarak Güney ve Güneydoğu Avrupa’ya Rus doğalgazının güvenilir şekilde tedarikini sağlayacak. Bu stratejik konumu dolayısıyla Türkiye’nin enerji ekonomisinin aynı zamanda Avrasya coğrafyasının enerji ekonomisi üzerindeki etkinliğini artırdığına vurgu yapan uzmanlar, Doğu Akdeniz ile İsrail ve Irak’tan gelmesi muhtemel gazın da Türkiye üzerinden geçirilerek ‘kazan-kazan’ projelerine dönüştürülebileceğinin altını çiziyor.
Tüplü Pazar daralırken otogazda büyüme
Türkiye LPG piyasası hem nicelik büyüklüğü hem de sunulan ürün ve hizmetlerinin niteliğiyle Avrupa ve dünyanın önemli pazarlarından biri konumunda. Tüplü LPG ve otogaz pazarı Türkiye LPG sektörünün çok büyük bölümünü oluşturuyor. Türkiye’de 2000’de altın yılını yaşayan LPG pazarı,2001 krizi ve aynı dönemde doğalgazın olağanüstü bir hızla yayılmasıyla trajik bir küçülme trendine girdi. Tüplü pazarın hızla daralırken otogaz pazarının güçlü bir şekilde büyümesi bir anlamda bu trajik tabloyu dengeleyerek, LPG sektörünün bugünlere gelmesini sağladı.
LPG pazarı 30 milyar TL’lik iş hacmine sahip
Türkiye LPG sektöründe EPDK tarafından lisanslandırılmış 99 dağıtım, 109 depolama, 58 taşıma, 10 LPG tüpü imalatı, 90 LPG tüpü muayenesi, tamir ve bakımı şirketi bulunuyor. Toplam 10 bin 953 otogaz bayi olan sektörde 2 bin 822 LPG tankeri ve 6 adet deniz aracı da faaliyette. Sektör, yıllık 400 bin ton depolama ve 5 milyondan fazla dolum kapasitesine sahip. Ayrıca yaklaşık 7,5 milyon kullanıcıyı ve 70 milyonu aşan tüpü bünyesinde barındırıyor. Endüstri, başta turizm ve sanayi olmak üzere yaklaşık 10 bin müşterisi ile dökme LPG alanında faaliyetlerini sürdürüyor. Doğrudan yarattığı toplam 30 milyar TL’lik bir iş hacmi ve 12 milyar TL’lik vergisel boyutu söz konusu. Yine doğrudan yarattığı 150 bin çalışanıyla 500 bini aşkın kişinin geçimini sağlıyor. Son yıllarda düzenli büyüme trendini sürdüren Türkiye oto gaz pazarı ise WLPGA verilerine göre Güney Kore’nin ardından ikinci konumda. Ülkemiz 4,6 milyon oto gazlı araç sayısıyla dünyada lider durumunda. Yine 10 bini aşan oto gaz istasyonuyla dünyada ilk sırada yer alıyor.
CNG alternatif yakıt tercih ediliyor
Türkiye’de benzin, motorin ve LPG’ye alternatif olarak araçlarda kullanılmaya başlayan sıkıştırılmış doğalgazın(CNG) iletim hattını uzak istasyonlara da ulaştırarak kullanımının yaygınlaştırılması planlanıyor. BU CNG pazarının büyümesi demek. EPDK yetkililerinden alına bilgiye göre, yapılması planlanan yönetmelik değişikliği ile CNG lisansına sahip şirketler, CNG dolum istasyon ve tesislerine satış yapabilecek. Söz konusu CNG lisansı sahip şirketler, mevcut şartlarda doğalgaz iletim şebekesi üzerinden temin edilen CNG’yi şebekeye uzak istasyonlara da gönderebilme imkanına kavuşacak. Büyük tüpler içinde karayolu üzerinden taşınacak CNG, gerekli mevzuat hükümlerini yerine getiren akaryakıt istasyonlarında alternatif bir yakıt olarak satışa sunulacak.
Yüzde 15 daha az karbon salınımı
Çevreci bir yakıt türü olan CNG’nin araçlarda kullanımı yaygınlaşmasıyla, karbon salınım da azalacak. CNG ile çalışan aralar, LPG kullanan araçlara göre yüzde15, dizel yakıt kullanan araçlara göre ise yüzde 8 daha az karbon salınımı yapıyor. Diğer akaryakıt türlerine göre birim maliyeti daha ucuz olan CNG’nin akaryakıt istasyonlarında kullanımı, Türkiye’de CNG uyumlu çalışan araç sayısını da artmasına zemin hazırlayacak.
Türkiye, LNG ithalatında Avrupa’da ikinci
Uluslararası Gaz Birliği’nin (IGU) LNG 2018 Raporu’na göre Avrupa ülkeleri geçen yıl toplam 47 milyon ton LNG ithal etti.Avrupa’da en fazla LNG ithal eden ülke 12,2 milyon ton ile İspanya oldu. Ülkede, Barcelona, Huelva, Cartagena, Bilbao, Sagunto, Mugardos ve El Musel’de olmak üzere toplam 7 LNG terminali bulunuyor.Rapora göre, ülkedeki artan LNG talebinin sebebi hidroelektrik üretimindeki düşüş.
Avrupa’da geçen yıl en fazla LNG ithal eden ikinci ülke ise 7,8 milyon tonla Türkiye. Raporda Türkiye’deki talep artışının ısınma ihtiyacından kaynaklandığı belirtildi.
Türkiye2yi 7,6 milyon tonla Fransa ve 6 milyon tonla İtalya izledi. Birleşik Krallık ise 4,9 milyon tonla Avrupa’da en fazla LNG ithal eden beşinci ülke oldu. Geçen yıl Avrupa’ya gönderilen LNG’nin büyük kısmı Afrika ve Ortadoğu ülkelerinden tedarik edilirken,Türkiye3,45 milyon ton Cezayir’den 1,51 milyon ton Nijerya’dan ve yaklaşık 1 milyon ton da Katar’dan LNG İthal etti. Türkiye’nin geçen yıl LNG aldığı ülkeler ise Ekvator Ginesi, Norveç, Trinidad ve Tobago ile ABD olarak kayıtlara geçti
31.10.2018, dünya gazetesi eki
