Cafana’daki çinko sülfürlü olsa milyar dolarlık iş yaratırdı

“ Oksitli cevher zenginleştirilemiyor. Çinliler oksitli çinko cevherini teknolojiyi getirip zenginleştirelim dediler. Çin hükümeti kredi vermeyince vazgeçtiler”

Vahap MUNYAR,29 Temmuz 2021

BABADAN madenci olan Çevik Group Yönetim Kurulu Başkanı Halil İbrahim Çevik’in yolu 2013’te Malatya’ya düştü.

Yeşilyurt İlçesi Cafana bölgesindeki çinko-kurşun madenini inceledi, alıcı oldu. Madeni işleten şirketin hisselerinin yarısı Turgut Altınok’a, yarısı da Kayserili birkaç iş insanına aitti.

Altınok ve ortaklarına 3 milyon dolar ödedi. Ayrıca, şirket üzerindeki 4.5 milyon dolarlık 389 ayrı haczi kaldırmayı üstlendi.

Geçmişte Çinkur’a ait olan maden 1985 yılından itibaren kısmen işletilmişti. Çinkur, işlettiği dönemde yüzeydeki cevheri almıştı.

Halil İbrahim Çevik, Cafana’daki çinko-kurşun madenini devraldığında cevheri zenginleştirme tesisine 2.5-3 milyon dolar yatırım yaptı.

2014’te emtia fiyatları düşünce üretime ara verme yolunu seçti. Bu dönemde maden sahasında sondaj çalışmalarını sürdürdü.

2017’de yeniden madende çalışmalar başladı. Çinkoyu daha çok iç pazara, kurşunu da Çin’e ihracata yönlendirdiler.

Çinli Parkfield adlı şirketle ihracat bağlantıları vesilesiyle görüşürlerken Cafana’daki madende çıkan çinko cevherinin büyük bölümünün oksitli ve karbonatlı olduğu gündeme geldi.

Halil İbrahim Çevik, her görüşmede hayıflandı:

-        Oksitli cevher zenginleştirilemiyor. Burada milyonlarca ton çinko cevheri var ama büyük bölümü oksitli. Eğer sülfürlü olsaydı burada milyar dolarlık iş hacmi oluşurdu.

Çinli şirketin temsilcileri madeni ziyaret edip incelemeler yaptı, Halil İbrahim Çevik’e teklif sundu:

-        Biz oksitli çinko cevherini zenginleştirebiliriz. Madenin işletmesini bize verin, teknolojiyi getirip zenginleştirmeyi yapalım.

Malatya’daki madeni işleten Çevkur Madencilik, Çinli Parkfield’le anlaşma imzaladı, Çevik Kasım 2019’da işletmeyi devretti:

-        Biz Çinlilerle anlaştıktan kısa süre sonra Çin’de COVID-19 krizi patladı. Biz 10 ay kadar bekledik. Çinliler belki madeni teklif ettikleri şekliyle işletsinler diye. Ancak, Çin hükümeti anlaştığımız şirkete kredi vermedi, iş yürümedi.

Rıdvan Mertöz Ortaokulu’nun temel atma töreni için Malatya’ya gittiğimizde Çevik Group İcra Kurulu Başkanı Mustafa Selçuk Çevik aradı:

-        Memleketiniz Malatya’da, Cafana’daki madendeyiz. Gelmişken buradaki işletmemizi, çalışmalarımızı görmenizi isteriz.

Recep Erçin, Kenan Kaffar ve İmam Güneş’le birlikte Çevkur Madencilik’in Cafana’daki maden sahasına gittik. Baba Halil İbrahim Çevik, oğlu Mustafa Selçuk Çevik ve yeğeni Yavuz Çelik’le sohbet ettik.

Halil İbrahim Çevik, Kasım 2020’de Cafana’daki işletmeyi yeniden devreye aldıklarını belirtti:

-        Burada tespit ettiğimiz 700 bin ton dolayında satılabilir cevher var. Hem yüzeyden, hem de yer altına girerek cevher çıkarma çalışmalarımız sürüyor. Düşük tenörlü olan çinkoyu stokluyoruz. Yüzde 12-13 tenörlü olanı zenginleştirip piyasaya veriyoruz.

Yakın köylerin zaman zaman madenin işletmesine tepki gösterip işlerin durmasına yol açmalarından yakındı:

-        Burada yaptığımız her işlem yasal. Tüm izinler geçmişte alınmış durumda. Ayrıca, madenin yüzeyindeki kalkerli taşı kırıp beton santrallerine veriyoruz. O işlemi yaptığımız tesisi çevreye toz yayılmasın diye kapalı devre yaptık.

Çinli Parkfield’in iddia ettiği gibi oksitli çinko cevherini zenginleştirip ekonomiye kazandıracak bir teknoloji Cafana’da devreye girebilir mi?

Eğer devreye girerse Malatya, çinko zenginliği ile de öne çıkabilir değil mi?

Yıllık ciro şu anda 15 milyon dolar

ÇEVKUR Madencilik Yönetim Kurulu Başkanı Halil İbrahim Çevik, Malatya’nın Yeşilyurt ilçesinin Cafana bölgesindeki madenden yılda 35 bin ton çinko çıkarabildiklerini belirtti:

-        Çıkan çinkonun satış değeri yılda 6-7 milyon dolar dolayında oluyor. Ayrıca yılda 5-6 bin ton da kurşun çıkarıyoruz. O da 6 milyon dolar dolayında seyrediyor.

Madenin ve zenginleştirme tesisinin yıllık cirosunu yuvarladı:

-        Burada şu anda yılda 15 milyon dolar dolayında bir ciro temposuyla çalışıyoruz.

Türkiye’nin birçok bölgesinde maden işletmeciliği yaptım

ÇEVKUR Madencilik Yönetim Kurulu Başkanı Halil İbrahim Çevik, geçmişte Türkiye’nin farklı bölgelerinde özellikle krom madenciliği yaptıklarını vurgulayıp, sıraladı:

-        Erzurum, Kars, Denizli, Muğla, Kütahya, Balıkesir, Bursa ve Adana’da madencilik yaptık.

Adana’da kardeşinin krom tesisi olduğunu kaydetti:

-        Babam madenciliğe hevesliydi. 1990’larda girdik. Balıkesir ve Eskişehir’de yeniden krom madenciliğine başlayacağız.

Bu noktada şu yorumu yaptı:

-        Türkiye bir maden ülkesi. Ülkemizin her köşesini gezdim. Keşfedilmemiş çok maden sahası var.

Yatırım bitmezse bizim işimiz biter

KUŞADASI’ndaki Charisma Otel’in de sahibi olan Çevik Group Yönetim Kurulu Başkanı Halil İbrahim Çevik, oğulları Başkan Yardımcısı Kubilay Çevik ve İcra Kurulu Başkanı Mustafa Selçuk Çevik’i, Ağustos 2016’da Aydın Germencik’teki Beştepeler Enerji’nin jeotermal yatırımları turunda tanıdım.

Halil İbrahim Çevik’in yatırımcı kararlılığını o günlerde gördüm. 15 Temmuz hain darbe girişiminin, o dönemde yaşanan terör saldırılarının yatırım temposunu yavaşlayıp yavaşlatmadığını sorduğumuzda şu yanıtı vermişti:

-        Proje bitmeden yavaşlayamayız. Yatırımı bitirmezsek biz biteriz.