Küresel İklim Değişikliğinin 2020 yılındaki önemli 12 etkisi

 

Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından hazırlanan 2020 yılına ait Geçici Rapor'da iklim değişikliğinin 12 önemli etkisi üzerinde duruldu. 

Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından 1993 yılından beri her yıl yayımlanan Küresel İklim Değişikliğine ilişkin Rapor’ un 2020 yılına ait geçici nüshası Aralık ayının başında inceleme ve müzakereye açıldı. Uluslararası örgütler ve uzmanlarca hazırlanan ve kesinleşmiş hali Mart 2021’de yayımlanacak olan Geçici Rapor, kontrol edilemeyen yangınlar, seller ve aşırı ısınma gibi yüksek etkili olayların, Covid-19’un yarattığı insan sağlığı ve güvenliği ile ekonomiye ilişkin sorunlarla birleşerek milyonlarca insanı nasıl etkilediğini gösteriyor. Rapor’ da iklim değişikliğinin 12 önemli etkisi üzerinde duruluyor:

Sera Gazları: CO2, CH4 ve N2O gibi başlıca sera gazlarının konsantrasyonları 2019 ve 2020 yıllarında da artmaya devam etti.

Küresel Isınma: 2020 yılındaki küresel ortalama sıcaklık, kayda geçen en yüksek üç sıcaklıktan biri olma yolunda. 2020 ‘de dahil olmak üzere 2015’ten bu yana geçen yıllar büyük olasılıkla kaydedilen en sıcak altı yıl olacak.

Deniz seviyesinde yükselme: Altimetre kayıtlarına göre deniz seviyeleri yükselmekte; ancak son yıllarda kısmen Antarktika ve Grönland’daki buzulların erimesine bağlı olarak yükselme hızı arttı. Küresel ortalama deniz seviyesi uzun vadeli eğilimlerle tutarlı olmakla birlikte, 2020’nin son döneminde muhtemelen La Nina koşullarına bağlı olarak küresel deniz seviyesinde ufak bir düşme görüldü.

Denizlerdeki ısı dalgaları: 2020 yılında okyanus alanlarının yüzde 80’inden fazlasında en az bir ısı dalgası yaşandı. Okyanuslarda görülen deniz ısı dalgalarının “kuvvetli” (%43) olarak sınıflandırılanları “orta derecede” (%28) olanlara göre daha fazla oldu.    

Okyanuslardaki ısınma: Kayıtlara giren en yüksek okyanus ısı içeriği 2019’ da görüldü ve son on yıldaki ısınma uzun vadeli ortalamanın üzerinde seyretti. Bu durum sera gazlarının neden olduğu ışınım dengesizliğine bağlı ısı alımının sürdüğünün göstergesi.

Kuzey Kutbu deniz buzu: Kuzey Kutbunda yıllık minimum deniz buzu boyutu kayıtlara göre ikinci en düşük seviyede oldu; rekor düşüklükteki deniz buzu Temmuz ve Ekim aylarında görüldü. Antarktika’daki deniz buzu ise uzun vadeli ortalamaya yakın oldu.  

Grönland buz kütlesi: Grönland buz kütlesi azalmaya devam ediyor. Yüzeydeki kütle dengesi uzun vadeli ortalamaya yakın olsa da, buzdağından kopan parçalara bağlı olarak buz kaybı 40 yıllık uydu kayıtlarının en yüksek noktasında. Eylül 2019 ile Ağustos 2020 arasında buz tabakasından toplamda yaklaşık 152 Gt buz kaybedildi. 

Yağmur ve sel: Afrika’nın ve Asya’nın büyük bölümünde 2020 yılında şiddetli yağmur ve aşırı sel olayları meydana geldi. Yılın çeşitli dönemlerinde, Sahra Çölü’nün güney bölgesinin (Sahel) büyük bölümü, Büyük Afrika Boynuzu ülkeleri, Hindistan alt kıtası ve Çin, Kore, Japonya gibi komşu bölgeler ile Güney Doğu Asya’nın bazı kısımları şiddetli yağmur ve sellerden etkilendi. 

Atlantik kasırgaları: 17 Kasım itibariyle, ABD kıyılarına ulaşan adı konulmuş 30 fırtına Kuzey Atlantik kasırga mevsiminin rekor sayısını oluşturdu.  Mevsimin (raporun tarihine göre) son kasırgası İota, 5. kategoriye ulaşan ve en yoğun olandı.

Diğer tropik fırtınalar: Şiddetli etkileri olmakla birlikte, diğer havzalardaki tropik fırtına hareketleri uzun vadeli ortalamaya yakın veya onun altında gerçekleşti. 

Şiddetli kuraklık: 2020’de Güney Amerika’nın iç bölgelerini şiddetli kuraklık etkiledi.  Kuzey Arjantin, Paraguay ve Brezilya’nın batı sınırları en kötü etkilenen yerler oldu. Brezilya’nın tarımsal kayıpları tahmini olarak 3 milyar ABD doları olurken, Arjantin, Uruguay ve Paraguay’da da kayıplar meydana geldi.

İklim kaynaklı göçler: İklim ve hava olayları önemli nüfus hareketlerini tetiklerken, Pasifik bölgesi ve Orta Amerika dahil, kırılgan-zayıf durumdaki insanların göç etmesine neden oldu.                                                   

 

Kaynak: Climate&Capitalism, 12 Major Impacts of Global Climate Change in 2020 – Climate & Capitalism (climateandcapitalism.com)

                                                                                                                                Aralık 2020