NASA: Doğu Akdeniz Bölgesi'nde Son 900 Yılın En Kötü Kuraklığı

NASA Türkiye’nin de içinde bulunduğu Doğu Akdeniz bölgesinin son 900 yılın en kötü kuraklığıyla karşı karşıya olduğuna dair çalışma yayınladı.

NASA internet sitesine 1 Mart 2016 tarihinde giren haberde, Kıbrıs, İsrail, Ürdün, Lübnan, Filistin, Suriye ve Türkiye’nin yer aldığı Doğu Akdeniz bölgesinin 1998 yılında girdiği kuraklık sürecinin son 900 yılın en kötü kuraklığı olduğunu gösteren bir çalışma yapıldığı belirtildi. Amerikan Jeofizik Birliği’nin bir yayın organında yayımlanan çalışma, NASA‘nın, iklimin şimdiki ve gelecekteki durumunun simulasyonu için kullanılan bilgisayar modellemelerini geliştirmek amacıyla halen yürütmekte olduğu çalışmalarının bir parçası. Bilim insanları ağaçlardaki halkaları inceleyerek Akdeniz’in kuraklık tarihini oluşturmaya çalışıyorlar; ince halkalar kurak yılları, kalın halkalar ise suyun bol olduğu yılları işaret ediyor.

Araştırmayı yürüten uzmanlar, insanda kaynaklı iklim değişikliğini anlayabilmek için öncelikle doğal iklim değişikliğinin tam bir skalasını ortaya koymak gerektiğini belirtiyor. Uzmanlar geçmişte Akdeniz’deki kuraklığın hangi sıklıkta ve hangi şiddette olduğunu anlamak için Eski Dünya Kuraklık Atlası olarak adlandırılan ağaç halkalarını kullandı. Tüm bölgeden, yani Kuzey Afrika, Yunanistan, Lübnan, Ürdün, Suriye ve Türkiye’den canlı ve ölü ağaçların halkalarının örnekleri alındı. Veriler İspanya, Güney Fransa ve İtalya’dan alınmış mevcut örneklerle birlikte değerlendirilip, coğrafi olarak geçmiş bin yıllık kuraklık modellerinin oluşturulmasında kullanıldı.

Araştırma grubuna göre, 1100 ve 2012 yılları arasındaki döneme ilişkin bulgulardan hareketle, 1998 yılında başlayan ve çalışmanın tamamlandığı 2012 yılına kadar sürmekte olan kuraklık, son 500 yıldaki en kötü kuraklıktan yüzde 50, son 900 yıldaki en kötü kuraklıktan ise yüzde 10-20 oranında daha kurak bir dönemi işaret ediyor.

Bu arada Doğu’da kuraklık olurken çoğunlukla Batı’nın da benzer bir süreci yaşadığına, bu durumun besin sistemlerinde aksamalara ve su kaynakları üzerinde çatışmalara neden olduğu belirtiliyor. Diğer yandan, araştırma grubu Akdeniz’in kuzeyi, yani Yunanistan, İtalya ve Fransa ile İspanya’nın kıyıları kuraklığı yaşarken Kuzey Afrika’da yağış bolluğu olduğunu ya da tam tersi bir durumun yaşandığına dikkat çekiyor. Bu, doğu-batı ve kuzey-güney ilişkileri, kurak veya yaş dönemleri hangi okyanus ve atmosferik koşulların belirlediğinin anlaşılmasına yardımcı oluyor.

Araştırma gurubu içinde yer almayan, ancak Columbia Üniversitesi’nin Lamont Doherty Yeryüzü Gözlemevi’nde çalışan bir başka bilim insanı, , iklim modellemelerinde Akdeniz bölgesinin gelecekte (insan kaynaklı iklim değişikliğine bağlı olarak) kuraklık yaşayacak bölgelerden biri olarak görüldüğünü belirtiyor. Bu uzmana göre, söz konusu çalışmaya ilişkin makale son dönemde görülen kuraklığın diğer kayıtlardan farklı olduğunu, bu da Doğu Akdeniz ülkelerinin halihazırda insan kaynaklı iklim değişikliğinin etkilerini yaşamaya başladıklarını gösteriyor.

Bu tür çalışmaların, ülkemizde iklim değişikliği ve iklim değişikliğine adaptasyon konusunun ciddiye alınması ve bu konudaki önlemlerin geliştirilmesi için uyarıcı nitelikte olması gerektiği açık.

                                                                                                                                                                 Mart 2016

Resim: Kahverengi gölgeler Akdeniz Bölgesi'nin 2002-2015 ortalama değerlerinden Ocak 2012 için su stoklarındaki azalmayı gösteriyor. Birim santimetre cinsinden; veriler NASA ve Alman Uzay Ajansının GRACE ortak çalışmasından alınma. NASA/ Goddard Scientific Visualization Studio

https://www.nasa.gov/feature/goddard/2016/nasa-finds-drought-in-eastern-...