Doğal gaz şirketlerinin araçları..

Doğal gaz dağıtım şirket altyapıları verdikleri hizmet için yeterli mi? EPDK bu şirketleri denetliyor mu?

Doğalgaz artık kentlerde yaşayanların vazgeçilmez yakıtı haline geldi. 2012 yılı sonu itibariyle doğalgaz dağıtım şebekesi bulunan 65 ilimizde abone sayısı 9.171.624 kadar olmuş. Bu yıl katılanlar ve ortalama hane nüfusunun 3,7 olduğu dikkate alındığında yaklaşık 36 milyon yurttaşımızın kullandığı yakıtın doğal gaz olduğu söylenebilir.

Öte yandan doğalgazın tehlikeli bir gaz olması, patlayıcı özelliği ve bu kadar yaygın kullanımı bir dizi emniyet kuralını zorunlu kılıyor. Nitekim bu nedenle dağıtım şirketlerinin, malzeme ve imalat şirketlerinin uyması gereken kurallar EPDK tarafından ayrıntılı bir şekilde belirlenmiş durumdadır. EPDK, bununla da yetinmeyerek tüketiciler için de benzeri kuralları tespit ederek yayınlamıştır. “Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği” bunların yer aldığı belgelerden birisidir. Bu yönetmelikte yer alan ve dağıtım şirketi tarafından uyulması istenen bazı kurallardan söz etmek, dağıtım şirketlerinin bu yönetmeliğe uyup uymadığını incelemek ve kendisinin tesis ettiği kuralları EPDK’nın ne kadar denetlediğini sorgulamak istiyoruz.

Dağıtım Şirketinde kaç adet bakım-onarım aracı olur.

Yönetmelik dağıtım şirketi tarafından verilecek hizmetlerin “en üst düzeyde” olmasını zorunlu kılıyor. Hatta yönetmelik Şirkette kaç adet bakım-onarım aracı olması gerektiğini de söylüyor.” Elli bin aboneye kadar en az iki adet ve ilave her elli bin abone için bir araç hesabına göre tam teşekküllü ve hizmete hazır bakım - onarım aracı bulundurur” denilerek sayıyı belirtiyor.

Doğal gaz satış şirketinden istenen bu araç altyapısı bizlere EPDK’nın konuyu ne kadar ciddiye aldığını açık bir şekilde gösteriyor. Öte yandan araç sayısı gibi somut bir sonuca ulaşıldığına göre kapsamlı bir çalışmanın da yapıldığı anlaşılıyor.

İsterseniz biz de bu durumu bir dağıtım şirketi örneği üzerinde sorgulayalım ve sorumuzu soralım.

Şirketin sitesinden öğrendiğimize göre Başkent Doğalgaz Dağıtım Şirketi’nin 2013 yılı sonu itibariyle abone sayısı 1.448.000.                                                                           ( http://www.baskentdogalgaz.com.tr/inc/main.asp?id=grafik)

Yönetmeliğe göre Ankara’daki doğal gaz dağıtımından sorumlu bu şirketin bakım-onarım için hazır bulundurması gereken araç sayısı 30 adet. Sadece araçlarla mevcut doğalgaz dağıtım sisteminin her türlü bakım ve onarımı yapılamayacağına göre, bu araçların amaca uygun alet, cihaz v.b donatılarla teçhiz edilmesi, cihazları kullanmasını bilen ehil ve uzman personelin istihdamı hizmetin olmazsa olmazı.

Elimizde şirket envanteri olmadığına göre ve yukarıda sözü edilenler bilgi olarak açıklanmadığına göre Şirketin bu altyapıya uygun olup olmadığını bilmiyoruz. Ancak bu hizmetin verilmesi hukuken ve teknik olarak kabul edildiğine göre, soru sormak ve cevabını istemek hakkımız.

Şimdi Şirkete soruyoruz;  30 adet bakım-onarım aracı, cihazları ve personeli ile birlikte hazır bulunduruyor musunuz?

Aynı soruyu EPDK’ya da sorabiliriz. Başkentgaz yönetmeliğinizde belirtilen bu araçları ve diğer zorunlu kalemleri “hizmeti en üst düzeyde vermek” için hazır bulundurmakta mıdır? Hizmetin verildiğini kontrol etmek için bu bilgileri dağıtım şirketlerinden istiyor musunuz, gerekli kontrolleri yapıyor musunuz?

Dağıtım Şirketi şebekeyi hangi sıklıkla kontrol etmeli?

Dağıtım şebekesindeki gaz kaçaklarını bularak, bunları gidermenin dağıtım şirketlerinin önemli görevleri arasında olduğu bu yönetmelikte ayrıntılarıyla açıklanmaktadır. Bu amaçla şirketten şebekeyi “altı aydan kısa periyotlarla” kontrol edip, sonuçlarını kayıt altına alması ve şebekedeki gaz kaçaklarının yaratabileceği tehlikeler bilindiği için bu bilgilerin saklanması da istenmektedir.

Kaçak kayıtlarının saklanmasının önemi, gaz kaçaklarının belirli bir zaman geçtikten sonra tahmin edilemeyecek yer ve zamanda tehlikeli yangına, patlamalara neden olabilmesinden kaynaklanmaktadır. Ancak şebekede her kaçak mutlaka bir patlamaya yol açmayabilir. Gazın uygun bir noktadan atmosfere karışması da mümkündür. Bu olasılık doğal gaz kaçağının ciddi bir tehlike yaratmayacağı anlamına gelmemektedir.  Bu nedenle dağıtım şirket kayıtları EPDK’ tarafından sürekli izlenmelidir. Hatta sistemde ki gaz kaçak kontrollerinin üçüncü bir tarafça yapılmasının daha güvenli bir yol olduğu kabul edilmelidir. Bu yöntem, dağıtım şirketinin işletmeyi güvenli ve verimli çalışmasını sağlayacağı için rasyoneldir. Gaz kaçak kontrollerinin konusunda uzman bir başka şirket tarafından yapılması ise hizmetin hakkıyla yapılabilmesi, işletmeci şirket faaliyetlerinin kontrol edilebilmesi ve kentte yaşayanların güvenliği için gereklidir

Gaz kaçağına 15 dakika da müdahale edecek şirket var mı?

Yönetmelik, doğal gaz kaynaklı her türlü kazaya, kaçağa, yangına vb. benzer riskli duruma gaz dağıtım şirketinin etkin bir şekilde müdahale etmesini ve bu amaçla gerekli altyapıyı kurmasını ayrıntılarıyla açıklıyor. Örneğin dağıtım şirketinden bir “acil müdahale organizasyonu kurması” ve kurulacak bir merkezde ihbarları kayıt altına alması istenmektedir.

Organizasyonun görevi ise çok daha ayrıntıyla açıklanıyor. Yönetmeliğin “acil müdahale, kayıt ve dokümantasyon”  bölümünde dağıtım şirketinden “Acil müdahale gerektiren  ihbarlara en geç on beş dakika içinde ulaşacak organizasyonu yapar, arıza sayısı ve sıklığına bağlı olarak yeterli sayıda bakım-onarım personelinin iş başında olması” istenmektedir.

Bu isteğin anlamı çok açıktır. Dağıtım şirketi aldığı ihbarların acil müdahale gerektirip gerektirmediğine karar verecek nitelikteki personeli bu merkezlerde sürekli bulundurmak durumundadır. Bu ise doğal gaz konusunda bilgili ve tecrübeli mühendisin ve teknik elemanın istihdamı anlamına gelmektedir. Ayrıca şirketin gerekmesi halinde 15 dakika içerisinde olaya müdahale etmesi hukuken bir zorunluluktur. Gerek özelleştirilen dağıtım şirketleri olsun, gerekse ihale yoluyla dağıtım ve satış yetkisi alan tüm şirketler yönetmeliği dikkate alarak işletmeleri devir aldıklarına göre, bu şirketlerden anlatılan hizmeti verecek altyapıyı kurmasını bekleme hakkına sahibiz. Altyapının olup olmadığını denetlemek ise EPDK’nın önemli bir görevidir.

Acaba Ankara doğalgaz dağıtım şebekesinden sorumlu Başkentgaz şirketinin sadece acil müdahaleye 15 dakika içerisinde müdahil olabilmesi için sahip olması gereken araç sayısını hesaplayabilir misiniz? Biz bu hesabı yapmakta oldukça zorlanıyoruz. Ancak bu amaçla bir çalışma da yapılabilir. Örneğin Ankara yüz ölçümü, 15 dakika içerisinde araçla alınabilecek mesafe düşünülerek çok kaba da olsa bir sayıya ulaşmak mümkün. Bunu biz uzmanlarına ve görevi gereği EPDK’ya bırakalım. Ancak hemen hemen her semtte her türlü alet ve cihazlarla teçhiz edilmiş bir araç filosunu Başkentgaz’ın bulundurması gerektiği sonucuna ulaşmak mümkün. Peki böylesi durum söz konusu mu?

Bu sorunun cevabı sadece Başkentgaz için değil, incelenir ise diğer dağıtım şirketleri için de büyük olasılıkla hayır’dır. Bu durumda dağıtım şirketlerinin hukuk dışı davrandığını, EPDK’nın ise en azından görev suiistimali ile karşı karşıya olduğunu söyleyemez miyiz?

Dağıtım şirketlerinin araçları

Yukarıda iki farklı görevi yerine getirebilmesi için bir dağıtım şirketinin hazır bulundurması gereken araç, alet ve cihaz ile personel sayısından söz ettik. Dağıtım sistemi işletimi ile sistemin ve kent halkının güvenliği için teknik altyapının ayrıntılı bir şekilde açıklandığı hukuki metin orada duruyor. Dağıtım şirketleri ise karşımızda. Daha da ötesi yasal olarak bağımsız olan bir denetçi kurum EPDK’da  yanı başımızda.

Buradan bakıldığında tarafların sorumsuzluk cephesinde toplandığı görülüyor. Peki bizler nerede toplanmalıyız acaba?

Bkz. 03 Kasım 2002 tarihli ve 24925 sayılı Resmi Gazete

Mart 2014