Toplum İşsizlik kıskacında
DİSK-Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR) tarafından Ekim 2015 işgücü anketi değerlendirilerek, işsizliğin son 77 ayın en yüksek düzeyine ulaştığı ve Türkiye’de son üç yılda 926 bin yeni işsiz yaratıldığı belirtildi.
Yapılan açıklamada, TÜİK Ekim 2015 verilerinin, bir önceki döneme kıyasla Toplum Yararına Çalıştırılan işsizlerin “istihdam edilmiş” olarak görünmesi nedeniyle gerçek verileri yansıtmadığına da dikkat çekildi.
DİSK -AR tarafından yapılan değerlendirmede, resmi işsizlik oranının yüzde 10.5 ile geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 0.1 puan ve 104 bin kişi artarken, mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam verilerine göre yine 10.5 ile geçtiğimiz aydaki işsizlik oranını 0.2 puan üzerinde gerçekleştiği hatırlatılarak, işsizliğin geçen yılın aynı dönemine göre, Toplum Yararına Çalışma Programı (TYÇP) kapsamındaki kişilerin sayısındaki artışa rağmen arttığına dikkat çekildi.
DİSK-AR’ın değerlendirmesinde şu tespitlere yer verildi: “Geçen yılın aynı döneminde bu kapsamda çalıştırılan işsiz sayısı 37 binden 223 bine yükseldi. Bu kişiler hakları söz konusu olduğunda işçi kapsamında değerlendirilmiyor ve en temel haklardan yoksun bırakılıyor. Programın amacı da "istihdamında zorluk çekilen işsizlerin çalışma alışkanlık ve disiplininden uzaklaşmalarını engellenmesi" olarak ortaya konuluyor. Buna karşın işsizlik verilerinde bu kişiler "çalışan” kategorisinde değerlendiriliyor. Söz konusu kişiler işsiz kapsamında değerlendirilseydi resmi işsizlik oran yüzde 11,1'e yükselecekti. Resmi işsiz sayısı ise 186 bin kişilik artışla 3 milyon 333 bine yükselecekti. Bu sayı Cumhuriyet tarihinin en yüksek işsiz sayısıdır.”
Rapora göre; Ekim 2015 döneminde resmi işsizlere, umudu olmadığı için ya da diğer nedenlerle son 4 haftadır iş arama kanallarını kullanmayan ve işe başlamaya hazır olduğu halde bu nedenle işsiz sayılmayanlar da (umutsuzlar ve diğer) dâhil edildiğinde işsizlik oranı yüzde 17, işsiz sayısı da 5 milyon 500 bin kişi olarak gerçekleşti (resmi veri 3 milyon 147 bin). İşinden memnun olmayan ya da daha fazla çalışmak istediği halde düzgün işler bulamadığı için çaresiz kısa süreli işler yapanlar (eksik ve yetersiz istihdam edilenler) ilave edildiğinde işsizler, gizli işsizler ve çaresizlerin toplam sayısı 6 milyon 446 bin kişi oldu. Bunların geniş işgücü içindeki payı ise yüzde 20 olarak gerçekleşti.
Kadınlar, yükseköğretim mezunları ve gençler işsizlik kıskacında
DİSK-AR tarafından yapılan açıklamada kadınlar, yükseköğretim mezunları ve gençler arasındaki işsizliğe de dikkat çekildi. Kadınlar için resmi işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 41 bin kişi arttı. Kadınlarda geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 24.4 oldu. Yükseköğretim mezunları arasında işsiz sayısı bir önceki senenin aynı dönemine göre 40 bin kişi arttı.
Yükseköğretim mezunu resmi işsiz sayısı 768 bin kişidir. Yükseköğretim mezunları için işsizlik oranı yüzde 11.7 ile ortalamanın üstündedir. Yükseköğretim mezunu kadınlar için işsizlik ise yüzde 16.9 seviyesindedir. Bu oran yükseköğretim mezunu erkeklerin işsizlik oranı olan yüzde 8.3'ün iki katından fazla. Gençler için (15-24 yaş) geniş tanımlı işsizlik oranı resmi genç işsizlik oranı olan yüzde 19.3 rakamının 8.7 puan üzerinde % 28 seviyesinde gerçekleşti.
DİSK-AR’ın değerlendirmesinde işgici sahipleri ve çalışanları bekleyen tehlikeler de şu şekilde vurgulandı: “Türkiye haftalık çalışma sürelerinin emsallerine göre çok daha yüksek olduğu bir ülkedir.Avrupa Birliği ülkeleri ile kıyaslandığında haftalık çalışma sürelerindeki fark 12 saati bulmaktadır. Buna göre Türkiye'de 5 kişinin yapacağı işi 4 kişi yapmaktadır. Bir yandan işgücüne katılım oranlarını yükseltirken, öte yandan işsizlik verileri ile mücadele etmenin yegâne yolu, gelir kaybına yol açmaksızın haftalık çalışma sürelerini azaltmaktan geçmektedir. 64. Hükümetin eylem planı ile ortaya çıkan tabloda özellikle asgari ücret tartışmaları üzerinden güncel kılınmaya çalışılan temel meselelerden biri emeğin kazanılmış haklarına yönelik kapsamlı bir saldırının hazırlıklarıdır. Toplumsal baskı sonucunda asgari ücrete yapılması gündeme gelen ücret artışının henüz uygulama yokken adeta rövanşı alınmak istenmektedir. Kıdem tazminatının fona devri ile gaspı, dayıbaşılık sisteminin kurumsallaşması anlamına gelecek olan özel istihdam bürolarının yetkilerini genişletmek için yapılması düşünülen değişiklikler, işverenlerin işçi üzerindeki keyfiyeti anlamına gelen esnekliğin özellikle gençler üzerinden yaygınlaştırılması ve kamu emekçilerinin iş güvencesinin ortadan kaldırılmasını hedefleyen stratejiler önümüzdeki dönem açısından son derece kritik olacaktır.”
İşsizlikle mücadele için yapılması önerilenler
DİSK-AR işsizlik sorunu ile mücadele için aşağıdaki önerileri dile getirdi:
“İşsizlikle mücadeleyi, çalışma koşullarını kötüleştirerek, ücretleri düşürerek çözmeye çalışan bu anlayışa karşı emeğin taleplerini gündemine alan bir anlayışla çıkılmalıdır. İşsizlikle gerçek mücadele için;
1. Haftalık çalışma süresi gelir kaybı yaşanmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
2. Herkese en az 1 ay ücretli izin hakkı tanınmalıdır.
3. Herkes için iş güvencesi ayrımsız bir biçimde uygulanmalıdır.
4. Sendikal hak ve özgürlükler güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
5. Taşeronlaşma ve kayıt dışı istihdam engellenmelidir.
6. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalıdır.
7. Kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
8. Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.”
http://disk.org.tr/2016/01/issizlikteki-devasa-artis-issizin-fondaki-par...
Foto: Cumhuriyet.com.tr
Ocak 2016
