Alüminyum, katma değeri yüksek sektörlerin temel malzemelerinden biri haline geliyor

İmalatçıların Ar-Ge çalışmalarına ağırlık vermelerinin, alüminyum için yeni alaşımlar, yeni kullanım alanları ve yeni ürünler geliştirmelerine katkı sunması bekleniyor.

Dünya, alüminyum eki, İshak Sevgin,10.10.2019

Üretim, kişi başı tüketim ve ısı iletkenliği, korozyon direnci, çevreci, geri dönüştürülebilirlik, esneklik ve kolay şekillendirilebilirlik gibi özellikleri sayesinde globalde olduğu gibi Türkiye’de de önemini her geçen gün arttıran alüminyum, başka metaller kullanılarak imal edilen birçok ürünün yerini ikame edebiliyor. Bugün itibariyle otomotiv endüstrisinden beyaz eşyaya, hava, kara, deniz taşıtlarından inşaat sektörüne kadar geniş bir alana hitap eden alüminyuma yönelik talebin ilerleyen yıllarda artması bekleniyor. Talepteki artışta ise son otomotiv sanayi ve inşaat sektörünün daha fazla etkili olacağı öngörülüyor.

Sektör temsilcileri, son dönemde elektrikli ve hibrit araçların öne çıktığını ve 2021 yılına kadar elektrikli araç sayısının beş katına çıkacağı tahmininde bulunuyor. Her bir elektrikli otomotivde en az 200 kilogram alüminyum kullanıldığını ve elektrik araçlar için günümüzde yılda 1 milyon ton alüminyum mamulün üretildiğini kaydeden sektör temsilcileri, 2030’da bu miktarın 10 milyon tona çıkacağını vurguluyor. Kullanımı giderek artan alüminyum, özellikle sahip olduğu hafiflik ve dayanıklılığı sayesinde, savunma ve havacılık sanayii ile otomotiv endüstrisi gibi katma değeri yüksek alanların temel malzemelerinden biri haline geliyor. Sektör temsilcileri, inşaat sektöründeki gelişmelerin de alüminyuma olan talebi arttıracağına ve sektörde 2025 yılına kadar kullanım miktarının 800 bin tona çıkacağı öngörüsünde bulunuyor.

Alüminyum; hafiflik ve mukavemete dayanıklılığın yanı sıra sahip olduğu ısı iletkenliği, korozyona direnci, geri dönüştürülebildiği ve kolay şekillenebildiği için üreticilerin yöneldiği malzemeler arasında öne çıkıyor. Başka materyaller kullanılarak imal edilen birçok ürünün yerini ikame eden alüminyum, günümüzde inşaatta yüzde 25,ulaşımda yüzde 24, ambalajda yüzde 15,elektrik ve elektronikte yüzde 10, genel mühendislik alanında yüzde 9, mobilya ve ofis eşyalarında yüzde 6, demir çelik ve metalürji sanayiinde yüzde 3, kimya ve tarım ürünleri sektöründe yüzde 1 ve diğer alanlarda ise yüzde 7’lik kullanım oranına sahip. Sektör temsilcileri tarafından ‘geleceğin metali’ metali olarak nitelendirilen alüminyumun, Türkiye’de kişi başı kullanımı bugün itibariyle 10 ila 15 kilogram arasında değişiyor. Kişi başına alüminyum tüketiminin, bir anlamda gelişmişlik ve ekonomik büyüklük ile doğru orantılı olduğunu belirten sektör temsilcileri, kişi başına alüminyum tüketiminin Almanya’da yaklaşık 45, Güney Kore’de 35,ABD’de 28 kilogram olduğunu söylüyor. Kullanım miktarının ilerleyen yıllarda artacağı noktasında hemfikir olan sektör temsilcileri, bunda özellikle son yıllarda artan yeni araç üretimi ile inşaat sektöründeki gelişmelerin etkili olacağına dikkat çekiyor.

Otomotivdeki gelişmeler sektöre olumlu yansıyor

Son dönemde gelişmiş teknolojik ürünlerde giderek daha yaygın bir kullanım alanı bulan alüminyum, özellikle otomotiv endüstrisinde karbondioksit salınımının azaltılması, tasarrufa yönelik ile sürdürülebilirlik konusundaki gelişmelere bağlı olarak daha fazla tercih ediliyor. Ote yandan elektrikli otomobillerde tanınmış markalar; gövde, şasi ve motor aksamlarında alüminyumu daha fazla tercih etmeye başladı. Otomotiv endüstrisine benzer şekilde havacılık ve demiryolu araçlarında da alüminyum daha fazla rağbet görüyor. Buradan hareketle Türkiye alüminyum sektörünün, kaliteli ve katma değeri yüksek ürün imalatı konusunda kayda değer bir potansiyele sahip olduğunu söyleyen sektör temsilcileri, söz konusu potansiyelin değerlendirilmesi adına sektörün, katma değeri yüksek havacılık, uçak, otomotiv sanayi gibi alanlara yönelmesi ve devletin de sektörü bu noktada desteklemesi büyük kritik önem taşıdığını vurguluyor.

Daha önce otomobillerin gövdelerinde başka ürünler kullanılırken, bugün itibariyle yaklaşık 100 bin aracın alüminyum gövdeye sahip olması, alüminyumun kullanım alanı olarak sahip olduğu potansiyeli ortaya koyuyor. Ayrıca 2014 yılında global çapta 76 milyon olan binek araç üretiminin bu sene sonunda 84 milyona ulaşacağı öngörülüyor. Öte yandan son dönemde elektrikli ve hibrit araçlar öne çıkarken, 2021 yılına kadar elektrikli araç sayısının beş katına çıkacağı tahmin ediliyor. Her bir elektrikli otomobilde minimum 200 kilogram alüminyum kullanıldığına dikkat çeken sektör temsilcileri, elektrikli araçlar için günümüzde yılda 1 milyon ton mamulün üretildiğini, 2030’da bunun 10 milyon tona çıkacağını vurguluyor. Aynı şekilde sektör temsilcileri, inşaat sektöründeki gelişmelerinde alüminyuma yönelik talebinin, sektördeki kullanım miktarının 2025  yılına kadar 800 bin tona çıkaracağı öngörüsünde bulunuyor. Türkiye alüminyum sektörünün sahip olduğu potansiyelin en yüksek seviyeye çıkarılması noktasında devlet desteklerinin kritik önem taşıdığı konusunda hemfikir olan sektör temsilcileri, üreticilerin de Ar-Ge çalışmalarına ağırlık vermelerinin ve alüminyum için yeni alaşımlar, yeni kullanım alanları ve yeni ürünler geliştirmelerinin potansiyelin kullanılmasına katkı sunacağına dikkat çekiyor.

Sektörün yılsonu ihracat beklentisi, 3 milyar dolar

Türkiye alüminyum sektörü; otomotiv, beyaz eşya, hava, kara ve deniz taşıtları gibi katma değeri yüksek alanlarda alüminyuma yönelik artan talebin karşılanması için son dönemde AR-Ge ve inovasyon odaklı çalışmalara hız verdi. Söz konusu çalışmalar, taleplerin karşılanmasının yanı sıra sektörün küresel arenadaki gücünü de arttırıyor. Globaldeki gelişmeler paralel büyüyen Türkiye alüminyum sektöründe bugün itibariyle yaklaşık bin 500 firmanın hizmet verdiği ve 30 bin kişinin istihdam edildiği tahmin ediliyor. Son on yılda yüzde 10 büyüme kaydeden sektörün söz konusu büyüme performansı 2018 yılında da sürdü. Bugün itibariyle Pazar büyüklüğünün 6 milyar dolara ulaştığı tahmin edilen sektörün, yakaladığı büyüme ivmesini bu sene de sürdürdüğü belirtiliyor.

Öte yandan sektör, önemli ihracat potansiyeline de sahip. Bugün itibarıyla başta Almanya, ABD ve İtalya olmak üzere 180 ülkeye ihracat yapan sektör, 2018 yılında en çok ihracatı sırasıyla Almanya,ABD ve İtalya’ya gerçekleştirdi. Kendine hedef pazarlar olarak başta AB olmak üzere ABD, Fas, Kuveyt ,Katar, Suudi Arabistan, Meksika, Şili, Kanada gibi ülkeleri belirleyen sektör, söz konusu pazarlara girmek amacıyla yoğun bir çalışma gösteriyor. Özellikle sektör temsilcisi konumundaki birlik ve dernekler tarafından geliştirilen Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi  (URGE) gibi projelerle,   hem sektör ihracatı ve hem de firmaların globaldeki rekabet gücünün artırılması hedefleniyor. Geliştirdiği ürünlerin uluslararası platformda diğer ürünlerle yarışabilecek kalitede olması sayesinde ihracatını her geçen gün arttıran sektör, bu yıl sonuna kadar ihracatını yüzde 10’luk artışla 3 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.

Türkiye, küresel alüminyum ihracatında yüzde 1,5 pay alıyor

Teknoloji, katma değerli üretim, ihracat pazarına yakınlık gibi önemli ihracat potansiyeline sahip olan Türkiye alüminyum sektörü, 2018 yılında hem ithalatını hem de ihracatını arttırdı. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçılar Birliği’nden(İDDMİB) alınan verilere göre, 2018 yılında demir ve demir dışı metaller sektör ihracatı,8,2 milyar dolara ulaştı ve alüminyum, yüzde 35 pay ile sektörün ihracatında ilk sırada yer aldı. 2018 yılı itibariyle 792 bin ton ve 2,9 milyar dolar değerinde ihracat gerçekleştiren Türkiye alüminyum sektörü, bu yılın ilk 8 ayında ise 2018’in aynı dönemine göre yüzde 6’lık artışla miktarda 614 bin ton, değerde ise 2 milyar dolara çıkardı. Yılın sekiz ayındaki performansını sürdürmesi beklenen sektörün, sene sonu ihracatının 3 milyar dolar olacağı öngörülüyor.

Yıllar itibariyle Türkiye’nin alüminyum ihracatı

Genel ihracatın yanı sıra sektörün alt grup ürünler ihracatında da önemli gelişmeler yaşanıyor. Sektörün alt grup ürünleri arasında alüminyum çubuk-profil, saç-levha, folyo, örme halat, inşaat aksamı öne çıkıyor. 2018 yılı itibariyle 411milyon dolar ve yüzde 30’luk oranla en büyük artış alüminyum folyo ürün grubunda gerçekleşti. Öte yandan Türkiye’nin 2018 yılı birincil alüminyum ihracatı 132 milyon dolar, ikincil alüminyum ihracatı ise 2,8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Söz konusu rakamlarla Türkiye’nin toplam alüminyum ihracatının yüzde 4,5’u birincil, yüzde 95,5’ü ise ikincil alüminyumdan oluştu. İhracatını 2*17’ye göre yüzde 19 oranında arttıran sektör, söz konusu dönemde 3,8 milyar dolar değerinde ithalat da yaptı. 2018 yılında gerçekleştirdiği 2,9 milyar dolarlık ihracat ile 2018 itibariyle 197 milyar doları bulan küresel alüminyum ihracatında yüzde 1,5 pay alan Türkiye, aynı şekilde 2018’de 196 milyar doları bulan küresel alüminyum ithalatından yüzde 1,9 oranında pay aldı. Küresel alüminyum ithalat ve ihracatında ise Çin, Almanya, ABD ve Japonya ilk sıralarda yer alıyor.