Plastik’te uygun fiyatlı hammadde bulma umudu arttı.
Hammaddede yüzde 85 oranında dışarı bağımlı olan plastik sektörünün ortalama ihraç fiyatı kilogram başına 3 doların altında.
Hammadde bakımından yüzde 85 dışa bağlı bağımlı olan Türkiye plastik sektörü, son dönemde hammadde tedarik ettiği pazarların ekonomisinde meydana gelen değişimlerle olumlu bir döneme girmeye hazırlanıyor. Bugüne kadar pahalı hammadde teminin sektör gelişimini olumsuz etkilediği yönünde görüş bildiren uzmanlar, Çin’deki devalüasyon süreci ve Singapur ile imzalanan serbest ticaret anlaşmasının sektörün uygun fiyatlı hammadde bulma umudunu artırdığı görüşünde birleşiyor. Çin’de yaşanan devalüasyon, plastik sektörü adına bir fırsat olarak görülüyor. Çin’de Pazar kaybı yaşayan hammadde üreticilerinin Türkiye’ye yönelerek, rekabeti artıracağı öngörüsünde bulunan uzmanlar, böylece yerli plastik firmalarının daha uygun fiyatlı hammadde kaynaklarına ulaşabileceği y yorumunu yapıyor.
Türkiye ile Singapur arasında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması ile Singapur’un petrol işleme rafinerileriyle, plastik firmalarının hammadde tedariğini kolaylaştıracağına vurgu yapan uzmanlar, plastik mamulde esas olarak ithalatçı olan konumda olan Singapur’un, yerli üreticiler için önemli bir pazar haline geleceğini ve Güney Doğu Asya’ya giriş noktası olabileceğini ifade ediyor. İran’a uygulanan ambargonun ortadan kalkması ile iki ülkenin petrokimya ve plastik endüstrilerindeki işbirliğinin de global pazarda güçlü ve rekabetçi bir ticaret ilişkisi sağlayacağı belirtiliyor.
Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörlerinden kimya içinde ağırlıklı yer tutan plastik sanayii,2014 yılında küresel ölçekte yedinci iken 2015’te yüzde 2,7 payla altıncı sıraya yükseldi. 2015 yılında üretimini yüzde 3,2 arttıran sektör,8,6 milyon tonla Avrupa’da ise ikinciliğini korudu. Miktardaki artışa rağmen sektörün üretim değeri yüzde 6,6’lık düşüşle 32,9 milyar dolara geriledi. Değer bazındaki söz konusu gerilemede, petrol fiyatlarındaki düşüş ve Euro/dolar paritesindeki dalgalanmaların etkili olduğu belirtiliyor.
11 bin üretici faaliyet gösteriyor
Plastik sektöründe çoğu küçük ve orta ölçekli firmalardan oluşan 11 bin üretici faaliyet gösteriyor. Sektörde 250 bin kişi istihdam ediliyor. Sektör temsilcilerine göre, plastik sanayii 2015 yılında ülke ekonomisine 13 milyar dolarlık katkı sağladı. Kapasitesinin yüzde 73’ünü kullanan plastik sektörünün üretimi içinde 3,4 ton’ la plastik ambalaj malzemeleri ilk sırada yer alırken, bu ürün grubunu 1,9 milyon ton’ la plastik inşaat malzemeleri takip etti.
İhraç edilen plastiklerin kilogram değeri 3 dolar’ ın altında
Plastik sektörünün mamul ihracatının 2015 yılında miktar ve değer açısından gerilediği gözleniyor. Miktar bazında ihracat yüzde 1,6 düşüşle 1,58 milyon ton, değer bazında yüzde 12,8 düşüşle 4,34 milyar dolar olarak gerçekleşti. Uzmanlar, dolaylı ihracatın ise 12 milyar doları bulduğunu belirtiyor. Geçen yıl sektörün en çok plastik ihracatı yaptığı ülkeler; Irak, Almanya ve İngiltere olarak sıralandı. Avrupa, Asya, MENA ve Afrika, sektörün öncelikli hedef olarak gördüğü pazarlar arasında yer alıyor. Uzmanlar, sektörün 2015 yılı ihracat performansıyla, Türkiye ihracatında yaklaşık yüzde 3,6 pay aldığını söylüyor. Yurt içindeki plastik tüketiminin ise sektörü yüzde 4,1 büyüttüğü belirtiliyor.
Türkiye plastik sektörünün başlıca sorunları arasında, yüksek enerji maliyetleri gösteriliyor. Türkiye’deki enerji maliyetlerinin yüksek olmasının, ihracat potansiyelini de olumsuz yönde etkilediğini ifade eden sektör oyuncuları, böylece sektördeki firmaların uluslararası rekabet gücünün de azaldığının altını çiziyor. Öte yandan sektör, ihtiyacı olan makine ve ekipmanın yüzde 80’ini ithal ediyor. Makineler ağırlıklı olarak AB ülkelerinden gelirken, düşük katma değerli ekipmanlar çoğunlukla Çin’den ithal ediliyor. Uzmanlar özellikle yerli makine üreticilerine Ar-Ge teşviki dışında özel teşvikler verilmesi görüşünde birleşiyor.
Kauçuk,2015’te daralma yaşadı
Yarı mamul ve son mamul içindeki kullanımlarıyla beraber işlem hacminin 6 milyar doları bulduğu tahmin edilen Türkiye kauçuk sektörü, tabii kauçuklar dışında diğer kauçukların hammaddesini kayda değer ölçüde petrolden karşılıyor. Sektör temsilcileri, petrol fiyatlarındaki düşüşe rağmen sektörün, gerek stratejik pazarlardaki ekonomik ve siyasi sorunlar gerekse iç pazarda seçim sonrası siyasi belirsizlik yüzünden 2015 yılında işlem hacminde daralma yaşadığını bildiriyor. İhracatın ithalata bağımlı olması nedeniyle sektörün kurdaki dalgalanmalardan da doğrudan etkilendiğine işaret eden uzmanlar, liranın dolar karşısında değer kaybetmesi ile birlikte hammaddedeki fiyat avantajının da eridiğine dikkat çekiyor. Kauçuk alanında dış ticaret hacminin son yıllarda daralmasının, hammadde bakımından dışa bağımlı olunması ve fiyat değişkenliğinden kaynaklandığını belirten uzmanlar, özelikle ucuz hammadde temininin sektör açısından önemine dikkat çekiyor.
Mayıs 2016, dünya, Erkan Çakan ,özel ek, derleme
