Dev Projelerle kaynak çeşitliliği sağlayan Türkiye, enerjide stratejik önemini artırıyor

İki ayrı hattan oluşan Türk Akımı projesi ile Rus gazı Karadeniz’den Türkiye’ye ve buradan da Yunanistan üzerinden Avrupa’ya taşınacak. Türkiye, yılda 15,8 milyar doğalgaz alacak ve geriye kalan ise Avrupa’ya ihraç edilecek.


Halihazırda İran ve  Azarbeycan’dan birer adet, Rusya’dan ise iki adet boru hattı üzerinden doğalgaz sağlayan Türkiye’de ayrıca Katar ve Cezayir olmak üzere bazı ülkelerden sıvılaştırılmış doğalga z getirme imkanları mevcut. Türkiye, faaliyete alınan yüzer sıvılaştırılmış doğalgaz ve gazlaştırma terminali (FSRU) projelerinin yanı sıra yaklaşık 26 miyar metreküp doğalgazın Avrupa’ya taşınması planlanan TANAP ve Türk Akımı projelerinden gelecek doğalgazla kaynak çeşitliliği ve arz fazlası oluşturacak. Türkiye’nin, EPİAŞ sürecinin tamamlanmasıyla da öngörülebilir ve güvenilir bir piyasa oluşması halinde, uzun vadede enerjide bölgesel merkez haline gelmesi bekleniyor. Bu hedefte gerek depolama gerekse bunu yeniden gazlaştırarak şebekeye vermeyi içeren LNG tesislerinin özel bir konumunun bulunduğuna dikkat çeken uzmanlar, bu tür tesislerin boru gazı arzının talebi karşılayamadığı dönemlerde kurtarıcı olmasının yanı sıra uzun vadede Türkiye’nin enerji merkezi olma vizyonuna da boru hatlarından çok daha fazla katkı verebilecek tesisler haline gelebileceği ifade ediyor.

 2018 YILI TAHMİNİ DOĞALGAZ TÜKETİMİ

54,5 MİLYAR  M ³

2017 YILI DOĞALGAZ ŞEBEKE YATIRIMI

1,7   MİLYAR TL

2023 HEDEFLENEN DOĞALGAZ DEPOLAMA KAPASİTESİ

 11   MİLYAR  M ³

 

Rusya ve Hazar Bölgesi ile birlikte komşu ülkeler İran ve Irak da dahil olmak üzere büyük gaz ve petrol kaynaklarına sahip Ortadoğu’ya ve talebin yoğun olduğu Avrupa’ya sınırı olan tek geçiş noktası olma özelliğiyle stratejik bir önem taşıyan Türkiye, doğru adımlarla Doğu Akdeniz’de sondaj aramaları ve gazın Avrupa’ya iletimi konusunda önemli bir rol üstlenmeyi hedefliyor.

Bu hedef kapsamında Azerbaycan’daki sahalarda üretilen doğalgazın öncelikle Türkiye’ye, ardından Avrupa’ya taşınmasını kapsayan önemli bir proje olan Trans Anadolu Doğal Gaz boru hattı Projesi( TANAP), Türkiye üzerinde 20 ilden geçerek iki adet ulusal doğalgaz şebekesini besleyen gaz çıkış istasyonu bulunuyor. Türkiye TANAP’tan 6 milyar metreküp doğalgaz alarak artan doğalgaz ihtiyacını önemli ölçüde karşılayabilecek. Öte yandan bu projeyle 10 milyar metreküp doğalgazın ise Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşınması planlanıyor.

TANAP ve Türk Akımı ile 26 milyar metreküp doğalgaz Avrupa’ya taşınacak

Her biri 15,8 milyar metreküp doğalgaz kapasiteli iki ayrı hattan oluşacak Türk Akımı projesi ile Rus gazının Karadeniz’in altından geçirilerek Türkiye’ye ve buradan da Yunanistan üzerinden Avrupa’ya taşınması planlanıyor. Türkiye, Türk Akımı Projesi ile yılda 15,8 milyar doğalgaz alacak ve geriye kalan doğalgazın ise Avrupa’ya ihraç edilmesi planlanıyor. Her iki projenin de Türkiye’ye kaynak çeşitliliği sağlayacağını ve arz güvenliği açısından kritik öneme sahip olduğunu belirten uzmanlar, TANAP ve Türk akımı projeleri ile yaklaşık 26 milyar metreküp doğalgazın Avrupa’ya taşınmasının Türkiye’nin enerji merkezi olma vizyonunu pekiştireceğini dile getiriyor. Stratejik konumu dolayısıyla Türkiye’nin Avrasya coğrafyasının enerji ekonomisi üzerindeki etkinliğini artırdığı artırdığına vurgu yapan uzmanlar, Doğu Akdeniz’den, İsrail ve Irak’tan gelmesi muhtemel gazın da Türkiye üzerinden geçirilerek kazan-kazan projelerine dönüştürülebileceğini belirtiyor.

Diğer taraftan hem Türkiye’nin elektrik üretimindeki ağırlığı hem de son dönemde yaşanan gelişmeler göz önüne alındığında özellikle doğalgaz tüketiminin giderek arttığı görülüyor. 2018 yılı ilk yarı sonunda Türkiye’nin toplam kurulu gücü 87 bin 139 MW’a ulaştı ve bu kurulu gücün yüzde 26,4’ü doğalgaz tarafından karşılandı.2016 yılında 46,3 milyar metreküp üzerinde olan rakamın 2017 yılında yüzde 16 artışla 43,8 milyar metreküp olarak gerçekleştiği belirtiliyor. 2018 yılı için EPDK tarafından ilan edilen tüketim tahmini 54,5 milyar metreküp.

Toplam şebekeye yatırımın yüzde 30’u 2017 yılında yapıldı

Türkiye Doğalgaz Dağıtıcıları Birliği’nden (GAZBİR)  alınan verilere göre Türkiye doğalgaz dağıtım ve şebekesine bugüne kadar toplam 24 milyar liralık yatırım yapıldı. 2017 yılında ise toplam 1,7 milyar TL değerinde şebeke yatırımı gerçekleştiren doğalgaz dağıtım sektöründe, yapılan yatırımlar ile doğalgaz dağıtım şebekesi 130 bin kilometreye ulaştı. Son beş yıllık süreçte toplam 38 bin 846 kilometre şebeke inşası tamamlanarak toplam şebeke uzunluğu yüzde 42,4 büyüdü. Toplam şebeke yatırımının yüzde 30’u ise 2017 de gerçekleşti. Doğalgaz dağıtım piyasası 2017 yılında bir önceki yıla göre yüzde 10 büyüme gösterdi.

Öte yandan doğalgazda günlük sisteme giriş kapasitesi mevcuttaki yaklaşık 220 milyon metreküpten, 250 milyon metreküpe çıkacak olan Türkiye’de bu şekilde kışın talebin günlük 280 milyon metreküpe yükseldiği soğuk günlerde doğalgaz arz yetersizliğinin yaşanmaması hedefleniyor. Ayrıca ikinci FSRU, yani yüzen LNG tesisi devreye alındı. Türkiye, 2023 itibariyle 11 milyar metreküplük doğalgaz depolama kapasitesine ulaşarak bu anlamda bölgedeki en büyük kapasiteye sahip ülkelerden biri olmayı hedefliyor.

Kaım 2018,Doğalgaz eki, dünya