Eti Bakır Küre atığından kobalt üretecek

Eti Bakır, Küre’deki atığını Mazıdağı’nda işleyerek ekonomiye 270 milyon dolar ek kazanç sağlayacak ve bu atıklardan nadir element kobaltı da çıkartmış olacak.


Cengiz Holding’in 15 yıl önce özelleştirmeden aldığı Eti Bakır, Kastamonu’daki Küre Tesisleri’nin atığını değerlendirmek için düğmeye bastı. Atıkların arasında nadir elementlerden kobalt da yer alıyor. Böylece cep telefonlarında kullanılan bu maden için de Eti Bakır, global şirketlerin markajına girmiş durumda. Eti Bakır Küre’nin atık barajında bekletilen malzemeler, Mardin Mazıdağı tesisleri sayesinde ‘çöpten’ çıkacak, ekonomiye yıllık 270 milyon dolar kazandıracak. Eti Bakır Küre Tesislerine özelleştirildiğinden bugüne kadar geçen 15 yıllık süreçte 650 milyon dolarlık yatırım yapıldı.

Eti Bakır Küre Yeraltı Proje ve Maden Müdürü Kazım Küçükateş, bu yıla kadar fabrikadan çıkan atığı atık barajında stokladıklarını ifade ederek, bu yıl itibarıyla sıfır atık politikasına geçtiklerini anlattı.

Küçükateş sözlerini şöyle sürdürdü: “Mardin Mazıdağı’nda 1.2 milyar dolar yatırımla kurduğumuz Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri ile Küre madeninde bakır cevheri yanında elde ettiğimiz, kobalt cevheri de ekonomiye kazandırılıyor. Daha önce değerlendirilemeyen maden atıkları da içinde çinko, demir, bakır gibi değerli madenler var. Bu tesis sayesinde yılda 270 milyon dolar değerinde metal ithalatının önüne geçeceğiz. Metal geri kazanımı sırasında ortaya çıkan sülfürik asidi, bölgeden elde ettiğimiz fosfat ile değerlendirerek yılda 500 bin ton DAP veya müdahili fosfatlı gübre üretimi yapacağız. Bu atıkları değerlendiremiyor olsaydık hem daha büyük bir atık havuzuna ihtiyacımız olacaktı hem de memlekete bu parayı geri kazandıramıyor olacaktık.”

550 milyon dolar ülke içinde kalıyor

Eti Bakır’ın Türkiye’de cevherden izabe bakır üretimi yapan tek tesis konumunda bulunduğunu ve bu tesis ayakta kalmasaydı, Türkiye bakır ihtiyacının tamamını ithal etmek zorunda kalacağını belirten Küçükateş, “Ülkemizin yıllık bakır ihtiyacı 435 bin ton, parasal olarak değeri 3 milyar doların üzerinde. Bu miktarın 50 bin tonu hurda geri dönüşünden sağlanıyor. Geriye kalan 385 bin tonun Eti Bakır üretimi olan 75 bin ton dışındaki miktar ise mamul veya yarı mamul olarak ithal ediliyor. Eti Bakır ise şu anda ülke ihtiyacının 75 bin tonunu karşılıyor. Bu da yaklaşık yüzde 20’sine denk geliyor. Parasal anlamda bakarsak yılda yaklaşık 550 milyon doların üzerinde dövizin yurt içinde kalması anlamına geliyor. Türkiye diğer üretimlerle birlikte ihtiyacının toplamda yüzde 35’ini üretiyor” diye konuştu.

Yüzde 95’i makine gücüyle

“Özelleştirmeden önce Eti Bakır, Küre’de çalışmalarını 140 metreye kadar sürdürebiliyordu” diyen Küçükateş, şunları kaydetti: “Teknolojik yatırımlarla bugün 960 metreden güvenli bir şekilde maden çıkarabiliyoruz. Çalışmalarımızın yüzde 95’i makine gücüyle. Eti Bakır yeraltı zenginliklerinin tespit edilmesi için, sadece bu sahada 200 bin metreden fazla sondaj yaparak, yaklaşık 50 milyon dolar Ar-Ge yatırımı yaptık. Eti Bakır, Türkiye’de MTA’dan sonra en fazla sondaj çalışması yapan şirket.”

Küre’ye 700’ün üzerinde istihdam sağlıyor

Küre’de yaşayan 3 bin nüfusun yaklaşık 700’ünün Eti Bakır’da çalıştığını ifade eden Kazım Küçükateş, “Sadece istihdam ettiklerimizle değil, ilçe ekonomisi için yarattığımız ekosistem çok önemli. Yeraltı sığınma odasından, uzaktan kumandalı iş makinelerine, ağaçlandırmadan iş güvenliğine kadar en yüksek standartları yakalayan Eti Bakır, sıfır atık politikası ile dünyanın en iyi madenleri arasına girdi. İleride atık barajını da ağaçlandıracağız” dedi. Küçükateş sözlerini şöyle sürdürdü: “Eti Bakır, Samsun, Küre ve Murgul tesislerinde şu ana kadar 2 milyon 900 bin metrekare alan 8 milyon dolar harcamayla rehabilite edilerek 900 bin ağaç dikildi. Rehabilitasyonu devam eden 1 milyon 250 bin m2 önümüzdeki sene sonuna kadar 650 bin ağaç daha dikeceğiz. Sıfır atık politikamızla, çevre ile tam uyumlu üretime devam edeceğiz.”

07 Mayıs 2019,dünya, Handan SEMA CEYLAN